Căn Phòng Không Vách

Chắc hẳn người xem phim Việt Nam không xa lạ gì với bộ phim này. Dù được công chiếu hơn 10 năm, nhưng mỗi khi xem lại đều có những khám phá mới đầy thú vị. Tuỳ theo từng tuổi đời trải nghiệm trong cuộc sống, người xem luôn tìm thấy những triết lý mới, ẩn trong từng câu chuyện của bộ phim.

Trước hết, vách dùng để ngăn cản sự xâm nhập/thoát ly, cửa cũng là vách vì cũng có công dụng tương tự. Nhưng vách không giống cửa vì nó không thể mở ra. Một căn phòng có vách chắn xung quanh nên cần có cửa để ra vào. Nếu căn phòng đó không có vách thì cũng không cần có cửa. 2 vật thể này giống nhau về bản chất vật liệu, nhưng lại khác nhau về tính năng. Chúng tương trợ lẫn nhau vì thế mất đi 1 cái thì phần còn lại không có ý nghĩa. Vì sao tác giả lại xây dựng nên căn phòng có cửa nhưng không vách?

...trong phim, hình ảnh chú tiểu được nuôi dưỡng bởi vị sư già trong một ngôi chùa vắng nằm giữa lòng hồ với khung cảnh rừng núi xung quanh. Bên trong ngôi chùa là căn phòng không vách nhưng lại có cửa ra vào. Từ bé cậu đã được dạy chỉ được phép đi vào hoặc bước ra căn phòng thông qua cánh cửa. Đối với cậu, căn phòng không vách cũng không khác với căn phòng có vách. Rồi khi lớn lên, cậu vẫn giữ được sự dạy bảo và không bao giờ bước qua bức vách dù không có gì ngăn cản. Đến một ngày, khi một thiếu nữ trú ngụ lại trong ngôi chùa ấy, bức vách vô hình kia không ngăn cậu nhìn thấy vẻ đẹp thiếu nữ khi nằm ngủ bên ngoài. Sau nhiều ngày giữ mình, cuối cùng cậu đã không ngăn được lòng. Để ra khỏi căn phòng cậu phải đi qua cánh cửa như mọi khi, nhưng lúc ấy cánh cửa đã bị chặn bởi vị sư già nằm ngủ. Vì thế cậu quyết định vượt qua bức vách vô hình kia để đến được với một thế giới mà cậu chưa từng trải qua. Đó cũng là lần đầu tiên trong cuộc đời cậu ra khỏi phòng mà không đi qua khung cửa.... Những ngày sau đó, cậu quên mất lời dạy của người thầy và thường xuyên bước qua bức vách vô hình để dấn thân vào mê hoang.

Qua câu chuyện trên, có lẽ chúng ta dễ thấy được ý nghĩa của căn phòng không vách. Ý niệm này được vị đạo diễn tài ba đã đưa vào trong bộ phim mà không cần dùng bất kỳ lời thoại nào để nói về ý nghĩa của nó. Nếu những lời căn dặn của vị sư già tượng trưng cho những quy chuẩn trong đời sống, thì cánh cửa phòng ám chỉ khuôn phép mà con người phải thực hiện. Khi đó, bức vách kia mang ý nghĩa đạo đức. Để giữ những phép tắc trong xã hội con người cần có đạo đức. Mà đạo đức vốn vô hình, rất dễ vượt qua khi mềm lòng hoặc cám dỗ. Nếu thường xuyên bước qua giới hạn đó sẽ trở thành thói quen, khi đó đạo đức không còn hiện diện và con người trở nên lầm lạc. Đó cũng là kết cục trong phim, người tu sĩ trẻ cuối cùng phạm trọng tội trong thế giới đầy cạm bẫy.

Bộ phim khéo léo mô tả “Nhân sanh quả” qua hàng loạt hình tượng trải suốt quá trình trưởng thành của vị tu sĩ trẻ. Sau ẩn ý của chiếc phòng không vách, người xem sẽ dễ nhận ra ý nghĩa của chiếc cổng làm trên mặt hồ dẫn vào ngôi chùa, cũng không có vách chung quanh. Chiếc cổng chào ấy giống như giáo pháp, dẫn chúng ta đến bến bờ thành tựu. Nhưng giáo pháp cũng vô hình, nên con người cũng có thể dễ dàng bỏ qua. Trong phim, muốn đến được ngôi chùa thì phải bơi qua mặt hồ, ngụ ý là bể khổ, nước vốn bồng bềnh chông chênh và dễ chìm đắm. Vì thế con thuyền tượng trưng cho sự cứu vớt, chở đến bến bờ giải thoát nhờ sự hướng thiện. Nếu bỏ qua chiếc cổng này, vẫn đến được bên trong, nhưng chọn sự dễ dãi, thì mọi thứ dễ đến sẽ dễ đi. Thành quả chỉ đến từ những nỗ lực, đó là con đường duy nhất phải đi qua. Bức vách kia dù vô hình, nhưng chẳng vô hình. Vì thế vị sư già đã khai mở người tu sĩ lầm đường bằng cách khắc trên sàn gỗ bài Bát Nhã Tâm Kinh trong Phật giáo, mang hàm ý “Sắc bất dị không, không bất dị sắc”.

Bộ phim chuyển tải ý niệm mạnh mẽ nhưng không dùng đến lời thoại, vì bởi im lặng cũng là một cách nói theo ý nghĩa của Bát Nhã. Nhiếp ảnh có quan hệ mật thiết với triết lý này, vì dùng ngôn ngữ hình ảnh thay cho lời nói. Vì thế có hay chăng ý nghĩa của “căn phòng không vách” trong ngôi nhà nhiếp ảnh chúng ta?

 

Khoa Quach

Bạn cần Đăng nhập trước khi bình luận cho chủ đề này. Cám ơn bạn.

Trang công nghệ Trắng Đen

Khảo sát

Thương hiệu máy ảnh DSLR nào được bạn yêu thích nhất

Canon - 62.5%
Nikon - 12.5%
Panasonic - 12.5%
Pentax - 0%
Samsung - 12.5%
Sony - 0%

Tổng bình chọn: 8
Khảo sát đă kết thúc lúc: 28 01 2014 - 00:00