Trên máy ảnh KTS hiện nay, có nhiều chế độ chụp ảnh. Các chế độ này được phân thành ba nhóm chính.

Nhóm thứ nhất: chứa các chế độ chụp hoàn toàn tự động (Auto, Scenes). Nhóm này dành cho người dùng ít kinh nghiệm, hầu hết các chức năng được tự động hóa và không thể can thiệp.

Nhóm thứ 2: chứa các chế độ tự động đo sáng, bao gồm Av (Canon) hay A(Nikon), Tv(Canon) hay S(Nikon) và P. Ở chế độ chụp này, máy ảnh chỉ thực hiện động tác đo sáng và kiểm soát độ sáng hình ảnh, các chức năng khác do người dùng tự thiết lập. Nhóm này dành cho người dùng  hiểu biết về nhiếp ảnh và muốn kiểm soát hiệu ứng chuyển động cũng như vùng ảnh rõ (DOF) của hình ảnh.

Nhóm còn lại: có chế độ chụp M (hoặc có thêm Bulb), còn gọi là chế độ chụp không đo sáng (Trừ thiết lập tự động ISO). Một cách chính xác, chế độ M do người dùng đo sáng, nên chỉ dành cho người chuyên nghiệp hoặc được trợ giúp bởi thiết bị đo sáng chuyên dụng. Vì chế độ M dành cho người có kiến thức về máy ảnh, nên hầu hết người dùng máy ảnh SLR chỉ thích chụp chế độ M để chứng tỏ khả năng chuyên nghiệp của mình. Tuy nhiên một số người lại căn cứ vào thước đo sáng để chụp điều này đúng hay sai.

Dù chế độ chụp M, máy ảnh không trợ giúp đo sáng tự động, nhưng thực tế máy vẫn thực hiện động tác này. Kết quả đo sáng được hiển thị trên thước đo sáng. Nơi người dùng có thể thấy được mức chênh lệch giữa mức lộ sáng đang cài đặt trên máy ảnh và mức lộ sáng do máy ảnh tự động đo được. Nếu sử dụng chế độ M và điều chỉnh độ mở ống kính hoặc tốc độ màn trập hay ISO dựa theo thước đo sáng, thực tế cũng giống như chụp ảnh bằng chế độ đo sáng tự động Av (Canon) hay A(Nikon), Tv(Canon) hay S(Nikon) và P.

Mâu thuẫn khi người dùng chối bỏ chế độ đo sáng tự động để sử dụng chế độ M, nhưng lại cài đặt mức lộ sáng dựa theo kết quả đo sáng tự động (thước đo sáng) của máy ảnh. Đây là điều ngộ nhận của phần lớn người dùng máy ảnh hiện nay.

CƠ CHẾ ĐO SÁNG 

Màn hình minh họa ở trên cho khung ngắm máy ảnh Canon nói chung. Con trỏ nằm dưới chỉ mức lệch sáng - 1Ev so với kết quả đo sáng tự động của máy ảnh. 

Màn hình minh họa ở trên cho khung ngắm máy ảnh Nikon. Dãy con trỏ nằm dưới chỉ mức lệch sáng - 1Ev so với kết quả đo sáng tự động của máy ảnh. Lưu ý con trỏ này sẽ không hiển thị khi thiết lập ISO tự động. 

Khi chọn chế độ chụp M (Manual), để trợ giúp người dùng máy ảnh tiến hành đo sáng tự động. Kết quả đo sáng được hiển thị thông qua thước đo sáng, nơi cột mốc zero (0) hay con trỏ nằm chính giữa chỉ mức lộ sáng tiêu chuẩn do máy ảnh đo được. Vị trí con trỏ nằm bên dưới chỉ mức lộ sáng do người dùng cài đặt. Vị trí tương đối của hai con trỏ, nói lên mức chênh lệch sáng (mang giá trị dương +) hoặc tối (mang giá trị âm -). Thông tin này chỉ mang tính tham khảo, vì khi cài đặt mức lộ sáng, người sử dụng phải biết trước chính xác kết quả cần thiết lập. Nếu không phải sử dụng chế độ chụp đo sáng tự động khác. Câu hỏi đặt ra, trong chế độ chụp M, máy ảnh đo sáng bằng phương thức nào? Và kết quả có đáng tin cậy? 

Thông thường máy ảnh sẽ dùng phương thức đo sáng đang cài đặt trên máy ảnh. Ví dụ như Evaluative hay Matrix, Partial, Center weighted hay Spot metering. Tùy theo từng phương thức, máy có thể đo sáng tại điểm dùng lấy nét hay điểm lấy nét trung tâm hoặc toàn bộ khung hình. Do không có cơ chế khóa sáng trong chế độ chụp M, nên kết quả thước đo sáng trên máy ảnh có thể sai trong một số trường hợp sau: khi người dùng không hướng ống kính đúng vị trí cần đo sáng hay khi khóa lấy nét và bố cục lại khung hình hoặc vùng đo sáng khác với điểm trung tâm. Vì thế khi điều chỉnh mức lộ sáng theo thước đo sáng ở chế độ M, không chính xác bằng các chế độ đo sáng tự động khác đã nói ở trên.

Một số máy ảnh hoặc hiệu máy ảnh, khi chuyển qua chế độ chụp M, máy tự động sử dụng phương thức đo sáng ma trận bất chấp phương thức đang cài đặt trên máy ảnh. Vì thế cần xem hướng dẫn sử dụng hoặc xem thông tin từ nhà sản xuất để biết chính xác. 

Khi chụp chế độ M, căn cứ theo thước đo sáng là thiếu chuyên nghiệp. Chỉ sử dụng chế độ M khi biết vận dụng cách đo sáng và tính toán mức lộ sáng hợp lý, hoặc chỉ khi chụp ảnh với đèn flash. Đo sáng là kỹ năng chính khi sử dụng máy ảnh DSLR. 

(Bài đăng trong bản tin ebook "Trắng Đen" số 03).

Bạn cần Đăng nhập trước khi bình luận cho chủ đề này. Cám ơn bạn.